Etyka medycyny estetycznej
Sobota, 14 grudnia 2024
Od kilku lat Rada Etyki Medycznej zajmuje się zagadnieniami z zakresu medycyny estetycznej. Tutaj Rada odpowiada na konkretne pytania Norweskiej Wyższej Szkoły Praktyki Ogólnej.
Na dwóch posiedzeniach w 2018 r. Rada Etyki Lekarskiej obradowała nad skargą Norweskiego Kolegium Ogólnego Praktyki Lekarskiej (NCGP) dotyczącą kwestii zasad. Skarga była związana z praktyką "medycyny estetycznej", używaną tutaj jako zbiorowe określenie leczenia chirurgicznego i niechirurgicznego, w którym głównym powodem podjęcia interwencji jest charakter estetyczny, a nie medyczny.
Zagadnienia związane z medycyną estetyczną były wcześniej poruszane przez Henrika Vogta i Andreasa Pahle w artykułach prasowych (1, 2) oraz w Journal of the Norwegian Medical Association.
Rada Etyki Medycznej zajmowała się tymi kwestiami również przy wcześniejszych okazjach. Otrzymywaliśmy regularne skargi, szczególnie w odniesieniu do marketingu. W 2016 roku zorganizowaliśmy seminarium pod tytułem Etyka estetyki, w którym poszukiwaliśmy dialogu z praktykami chirurgii estetycznej. Norweskie Towarzystwo Chirurgii Plastycznej Estetycznej organizuje większość z tych chirurgów i jest podgrupą Norweskiego Stowarzyszenia Chirurgów Plastyków, organizacji o specjalności medycznej. Działalność ta regulowana jest przez przepisy (4, 5) i wewnętrzne wytyczne (6, 7).
Etyki Medycznej oparła się na sprawozdaniu Rady Nuffielda ds. Bioetyki (8). Pragniemy dodać, że nasza odpowiedź została przedłożona z oświadczeniem mniejszości (jeden członek). W pozostałej części tego artykułu pytania Norweskiego Kolegium Ogólnego zostaną podane jako podtytuły, z oświadczeniem Rady w następnym paragrafie.
Rada Etyki Medycznej uważa, że niemożliwe jest udzielenie ogólnej odpowiedzi na to pytanie. Medycyna estetyczna" jest szerokim pojęciem i nie można wyznaczyć wyraźnej i ogólnej granicy między dopuszczalną a niedopuszczalną praktyką. Niewątpliwie istnieje szereg przedsiębiorstw, które nie prowadzą swojej praktyki w sposób, który Rada uznałaby za możliwy do zaakceptowania z etycznego punktu widzenia, ale decyzja o tym, czy dana działalność jest możliwa do zaakceptowania z etycznego punktu widzenia, musi być podejmowana indywidualnie dla każdego przypadku. Zdaniem Rady, kluczowymi czynnikami byłyby uczciwość zawodowa, marketing i informacja o usłudze w ogóle, a także dla każdego indywidualnego pacjenta, dokonane oceny, komu usługa jest oferowana i kontekst, w którym jest świadczona.
W tym kontekście pragniemy odnieść się do Kodeksu Etyki Lekarza, rozdział I, sekcje 2, 3, 7, 8, 9, 10 i 12 oraz rozdział III dotyczący marketingu i innych informacji o usługach medycznych.
Ogólnie rzecz biorąc, intrygujące jest pytanie, czy medycyna estetyczna rzeczywiście należy do głównych kompetencji lekarzy, tak jak to zostało opisane w Kodeksie etyki lekarskiej, rozdział I, sekcja 1: Lekarz chroni zdrowie ludzkie. Lekarz powinien leczyć, łagodzić i pocieszać. Lekarz powinien pomagać chorym w odzyskaniu zdrowia, a osobom zdrowym - w jego zachowaniu.
We wszystkich przypadkach członkowie Norweskiego Stowarzyszenia Medycznego są związani naszym kodeksem etycznym.
Czy takie działania są zgodne z przepisami dotyczącymi marketingu usług medycznych zawartymi w Kodeksie Etycznym dla Lekarzy?
Ocena, czy działania marketingowe i inne informacje o usłudze są zgodne z przepisami rozdziału III Kodeksu Etyki Lekarza, musi być podejmowana indywidualnie dla każdego przypadku.
Rada Etyki Medycznej otrzymuje coraz większą liczbę skarg dotyczących różnych form marketingu. Skargi te rozpatrywane są zgodnie z Regulaminem Rady Etyki Lekarskiej i często skutkują krytyką związaną z naruszeniem zasad marketingu. W swoich wypowiedziach wiele stron zwracało uwagę, że naruszenia są zgłaszane Radzie "zbyt przypadkowo" i tym samym dotykają podmiotów w sposób nierównomierny, a podejmowanie działań marketingowych na rynku prywatnym przy jednoczesnym przestrzeganiu zasad etyki jest wyzwaniem.
Istnieje rosnący rynek prywatnych usług zdrowotnych charakteryzujący się konkurencją i zarobkami, co stwarza potrzebę wprowadzania tych usług na rynek w zupełnie inny sposób niż dotychczasowe metody wprowadzania usług zdrowotnych na rynek.
Rada Etyki Lekarskiej uważa jednak, że coraz ważniejsze jest, aby lekarze sprzedawali swoje usługi w sposób ograniczony i zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej. Jest to niezbędne dla zachowania legitymacji i zaufania do zawodu lekarza, a także z punktu widzenia hierarchii ważności i ekonomii. Główną ideą przyświecającą rygorystycznym regułom jest wyraźne zasygnalizowanie, że lekarze nie powinni przyczyniać się do podsycania niepotrzebnych lęków zdrowotnych i nierealistycznych oczekiwań co do korzyści, jakie mogą przynieść usługi medyczne.
W tym kontekście chcielibyśmy odnieść się do rozdziału III sekcja 1 kodeksu etyki lekarskiej (pogrubiona czcionka dodana przez Radę):
Informacje te muszą odzwierciedlać ogólnie przyjętą medycznie i/lub naukowo udokumentowaną diagnozę wskazań i/lub metod. Informacje nie mogą zawierać niczego nieprawidłowego lub wprowadzającego w błąd opinię publiczną. Nie wolno wprowadzać do obrotu informacji, które mogą wywoływać niepokój, uprzedzenia lub nierealistyczne oczekiwania.
Informacje marketingowe i inne nie mogą zawierać informacji o możliwych lub spodziewanych wynikach poszczególnych usług ani o ich jakości. Nie wolno stosować żadnych sformułowań, które mogłyby wywołać u odbiorców wrażenie, że nie korzystając z reklamowanych usług, narażają na ryzyko zdrowie somatyczne, psychiczne lub społeczne własne lub innych osób.
Marketing i informacje o praktyce medycznej muszą być zgodne z intencjami wskazanymi w powyższych punktach.
Apelowano o większą przejrzystość i więcej informacji na temat praktyk stosowanych przez Radę w tym obszarze, a w 2017 r. podjęliśmy inicjatywę zmiany regulaminu Rady Etyki Medycznej. Wnioski te zostały przyjęte na dorocznym posiedzeniu przedstawiciela w 2018 roku. W tym kontekście chcielibyśmy w szczególności zauważyć, że co do zasady naruszenia przepisów rozdziału III dotyczącego marketingu nie będą odtąd zwolnione z obowiązku publicznego ujawniania, z wyjątkiem informacji osobowych i poufnych.
Rada została również poproszona o ocenę kwestii etycznych pojawiających się w przypadku, gdy usługodawcy publiczni oferują medycynę estetyczną jako usługę dodatkową. Jest to wyzwanie dla praktyków. Rada zakłada, że lekarze wyjaśnili ze swoimi pracodawcami (rady lokalne, zakłady opieki zdrowotnej, regionalne władze zdrowotne), że mają pozwolenie na świadczenie takich usług (por. sekcja 19 ustawy o pracownikach służby zdrowia). Kluczową kwestią jest zorganizowanie działań w taki sposób, aby wyjaśnić pacjentom, co jest częścią systemu publicznego, a co nie. Jeśli wystąpi jakiekolwiek nieporozumienie, dokonuje się ogólnej oceny na podstawie szeregu czynników, takich jak nazwa działalności, lokalizacja, godziny otwarcia, tablice informacyjne oraz czy istnieją oddzielne usługi pomocnicze/pomocniczy personel.
Czy jest rozsądne, aby Norweskie Stowarzyszenie Medyczne popierało tę działalność? Na przykład, czy Norweskie Stowarzyszenie Medyczne zapewni pomoc prawną w przypadku, gdy lekarze ci wyrządzą krzywdę ludziom w trakcie pracy?
Warunki członkostwa są określone w regulaminie Norweskiego Stowarzyszenia Lekarzy, który określa również prawa członków stowarzyszenia. Fakt, że lekarz jest członkiem Norweskiego Stowarzyszenia Lekarzy, nie musi oznaczać, że stowarzyszenie popiera/zaakceptuje działalność tego członka.
