Co to jest uzależnienie?
Poniedziałek, 17 marca 2025
Uzależnienie jest stanem złożonym, chorobą mózgu, która objawia się nałogowym używaniem substancji, pomimo szkodliwych konsekwencji. Osoby z uzależnieniem (poważne zaburzenie związane z używaniem substancji) koncentrują się na używaniu pewnych substancji, takich jak alkohol czy narkotyki, do tego stopnia, że przejmuje ono ich życie. Osoby te nadal używają alkoholu lub narkotyków, nawet jeśli wiedzą, że będą one powodować problemy. Dostępnych jest jednak wiele skutecznych metod leczenia, dzięki którym ludzie mogą wyjść z uzależnienia i prowadzić normalne, produktywne życie.
Osoby z zaburzeniami używania substancji mają zaburzone myślenie, zachowanie i funkcje ciała. Zmiany w okablowaniu mózgu powodują, że ludzie mają intensywny apetyt na lek i utrudniają zaprzestanie jego stosowania. Badania obrazowania mózgu pokazują zmiany w obszarach mózgu, które odnoszą się do osądu, podejmowania decyzji, uczenia się, kontroli pamięci i zachowania.
Substancje te mogą powodować szkodliwe zmiany w sposobie funkcjonowania mózgu. Zmiany te mogą trwać długo po bezpośrednich efektach działania leku - odurzeniu. Odurzenie to intensywna przyjemność, spokój, wzmożone zmysły lub haj powodowany przez lek. Objawy zatrucia są różne dla każdej substancji.
Z czasem ludzie uzależnieni budują tolerancję, co oznacza, że potrzebują większych ilości, aby odczuć efekty.
Według Narodowego Instytutu ds. Nadużyć Narkotyków ludzie zaczynają brać narkotyki z różnych powodów, w tym także z różnych powodów:
Osoby z zaburzeniami uzależniającymi mogą być świadome swojego problemu, ale nie są w stanie go powstrzymać, nawet jeśli chcą. Uzależnienie może powodować problemy zdrowotne, jak również problemy w pracy oraz z członkami rodziny i przyjaciółmi. Nadużywanie narkotyków i alkoholu jest główną przyczyną chorób, którym można zapobiec i przedwczesnej śmierci.
Objawy zaburzeń związanych z używaniem substancji są podzielone na cztery kategorie:
Upośledzenie kontroli: pragnienie lub silna potrzeba użycia substancji; pragnienie lub nieudane próby ograniczenia lub kontroli użycia substancji
Problemy społeczne: używanie substancji powoduje niezrealizowanie głównych zadań w pracy, w szkole lub w domu; z powodu używania substancji rezygnuje się lub ogranicza działalność społeczną, zawodową lub rekreacyjną
Zastosowanie ryzykowne: substancja jest stosowana w warunkach podwyższonego ryzyka; dalsze stosowanie pomimo znanych problemów
Działanie leku: tolerancja (potrzeba większych ilości, aby uzyskać ten sam efekt); objawy odstawienia (różne dla każdej substancji)
Wiele osób doświadcza zarówno chorób psychicznych, jak i uzależnień. Choroba psychiczna może być obecna przed uzależnieniem. Albo uzależnienie może wywołać lub pogłębić zaburzenia psychiczne.
Dostępne są skuteczne metody leczenia uzależnień.
Pierwszym krokiem na drodze do ożywienia gospodarczego jest rozpoznanie problemu. Proces powrotu do zdrowia może być utrudniony, gdy osoba zaprzecza, że ma problem i nie rozumie nadużywania substancji i uzależnienia. Interwencja zaniepokojonych przyjaciół i rodziny często skłania do leczenia.
Pracownik służby zdrowia może przeprowadzić formalną ocenę objawów w celu sprawdzenia, czy istnieją zaburzenia związane z używaniem substancji. Nawet jeśli problem wydaje się poważny, większość osób cierpiących na zaburzenia związane z używaniem substancji może odnieść korzyści z leczenia. Niestety, wiele osób, które mogłyby odnieść korzyści z leczenia, nie otrzymuje pomocy.
Ponieważ uzależnienie ma wpływ na wiele aspektów życia danej osoby, często wymagane są różne rodzaje leczenia. Dla większości z nich najbardziej skuteczne jest połączenie leków z terapią indywidualną lub grupową. Podejścia terapeutyczne, które odnoszą się do indywidualnej sytuacji i wszelkie współwystępujące problemy medyczne, psychiatryczne i społeczne mogą prowadzić do trwałego powrotu do zdrowia.
Leki stosuje się w celu kontrolowania łaknienia narkotyków i łagodzenia ciężkich objawów odstawienia. Terapia może pomóc uzależnionym osobom zrozumieć ich zachowanie i motywacje, rozwinąć wyższe poczucie własnej wartości, poradzić sobie ze stresem i zająć się innymi problemami zdrowia psychicznego. Leczenie może również obejmować:
Wiele osób uważa grupy samopomocy dla osób indywidualnych (Alkoholicy Anonimowi, Narkomani Anonimowi), jak również członków ich rodzin (Grupy Rodzinne Al-Anon lub Nar-Anon) za użyteczne.
